ሓበሬታ ብዛዕባ ኣውስትርያ

ኣውስትርያ ብልምዲ እንታይ ትመስል ብርግጽ ዝተፈላላዩ ኣረኣእያታት ኣለዉ። ዝተፈላላዩ ሰባት ምሕታት ዝተፈልየ መልሲ ይርከብ።

ገለ ሰባት እዚ ዝስዕብ ኣብ ኣውስትርያ ፍሉይ እዩ ይብሉ፡

ቅርጺ መሬት/ተፈጥሮ፡

• ኣኽራናት ኣውስትርያ ፍሉያት እዮም
• እግሪ ጉዕዞ በረኻን ሸታሕታሕ በረድ ፍሉይ ናይ ኣውስትራውያን ናይ ተፈጥሮ ጸወታ እዩ

ሙዚቃ፡

• ጆድለን ዝባሃል ጸወታ ደርፊ ፍሉይ ልምዲ እዩ
• ዘያሚ ሞዛርት እቲ ህቡብ ዳኑበ ዋልዝን ጥንታዊ ሙዚቃ ኣብ ኣውስትርያ ፍሉይ እዩ
• ሙዚቃዊት ተዋስኦ -ድምጺ ሙዚቃ/sound of music/ ብደረጃ ዓለም ህብብቲ ፊልም እያ
• ህቡብ ባህላዊ ሙዚቃ ኣውስትርያ “Schlagermusik“ ናይ ጽምብላት(“Bierzelt-Fest“,“Volksfeste“) ፍሉጥ ሙዚቃ ምዃኑ፡ኣብዚ ናይ ገጠር ጽምብል ሕዝቢ ኣብ ዓቢ ተንዳ ጽቡቅ ግዜ ከሕልፍ ይእከብ-ኣልኮላዊ መስተ “ቢራ“ ይስተ፣ መግቢ ይብላዕ፣ ሙዚቃ `ውን ይድረፍ።ኣብዚ ጽምብል እዚ ድማ ፍሉይ ዓይነት ኣልባሳት(ትራችት፣ ድሪንድል፡ንደቀንስትዮ ፡ከምእውን “ለደርሆስ፡ ንደቂተባዕትዮ) ይልበስ።

መግቢ

• ባህላዊ ገዛ ቡን፡ ኣውስትራውያን ቡን ምስ ቁራጽ ፓስተ/ምቁር ሕብስቲ የስተማቅርዎ። እቲ ህቡብ ምቁር ሕብስቲ ኣውስትርያ ድማ “Sachertorte“ ይበሃል።
• እቲ ህቡብ ቸኮላት “Mozartkugel“ ክግለጽ ይግባእ። ንእሽተይ ቸኮለት ብናይ ሞዛርት ስእሊ ዝተሸፈነ እዩ።
• “Wiener Schnitzel” ከምእውን “Schweinsbraten” ዝተባሉ ድማ ህቡባት ናይ ስጋ መግቢ ጸብሒ እዮም።መግቢ ካበየናይ ሃገር ከምዝመጸ ምፍላጥን ምሕታትን ኣብ ኣውስትርያ ልሙድ ተርእዮ እዩ።ዝበዝሐ ህዝቢ ናይ ውሽጢ ዓዲ መግቢ ምምጋብ ይመርጽ፡ እዚ ናይ ውሽጢ ሃገር መግቢ ንምትብባዕ እዩ።

ጠባይ/ልምዲ

• ሓዘን፣ ግሩቺ ዝበሃሉ ዘይሕጉሳት ህዝቢ ምዃኖም ኣብ ኣውስትርያ ይፍለጡ
• ኣብ ኣዘራርባ ቋንቋ ኣውስትራውያን ከም ጀርመናውያን ጌጋታት ክፍጽሙ ኣይደልዩን
• ኣውስትራውያን ትሑታት እዮም-ኣብ ፈለማ ትርር ዝበሉ ይመስሉ ምስ ግዜ ግን እንዳተሓቱ እንዳተላዘቡን ይላለዩ።
• ኣብ ናብራ ኣውስትርውያን ጽቡቅ ባህርያት ኣለዎም ብፍላይ ምስ ጎረባብቲ ። ትሑት ምዃን ፣ ምክብባር፣ ሰላም ህድኣትን ኣብ ግዜ ለይቲ ፍሉይ እዩ።
• ኣባል ናይ ዝኾነ ማሕበር ምዃን ልሙድ ተርእዮ እዩ። ኣብ ኣውስትርያ ዝተፈላለዩ ማሕበራት ኣለዉ፡ (ስፖርት፣ ስነ ጥበብ፣ ኣመጋግባ …..ወዘተ)
• ብዛዕባ ከባቢ ጥንቃቀ ልሙድ እዩ፡ ከባቢ ብጽሬት ምሓዝን ምክንኻንን ካብ ጓሕፍ ነጻ ምግባርን ልሙድን ፍሉይን ምዃኑ ይንገር።
• ቅንዕና መለልይ ኣውስትርያ እዩ

ምንጭታት/ Sources:

https://www.mightytraveliers.com/typisch-osterreich-typisch-osterreichisch/
Österreichischer Integrationsfond: Mein Leben in Österreich: Lernunterlage zum Werte- und Orientuerungskurs, Chancen und Regeln
Internationale Organisation für Migration Wien: culTrain Begleitheft 2017

ዳግመ ሰፈራ እንታይ ማለት እዩ?

ዳግመ ሰፈራ፡ ንብፍሉይ ተጠቃዕቲ ስደተኛታት ናይ ምሕላው መንገዲ ወይ መስርሕ ኢዩ።እዞም ስደተኛታት ድማ ካብ ናይ ፈለማ ተቀባሊት ሃገር ብምኽንያት ኲናት፡ግጭት፡ ወይ ድማ ጭቆና ዝተዓቅቡላ ፡ናብ ሳልሳይ ሃገር ተቀባልነት ሓለዋ ንስደተኛታት ትህብ ይሰጋገሩ።ላዕለዋይ ተጸዋዒ ስደተኛታት ሕብራት ሃገራት(UNHCR)፣ናይ ሕቡራት ሃገራት ናይ ስደተኛታት ትካል( UNRA) ንዳግመ ሰፈራ ስደተኛታት ኣገባባት አማዕቢሉ ይርከብ።

ድሕረ ባይታ/ቦታ ንፍቃድ ምስዝህሉ፤

ዝበዝሑ ስደተኛታት ቁልጡፍ ሓለዋ ካብ ጎረባብቲ ሃገራት ይደልዩ።(ካብዚኦም ሒደት ሚእታዊ ድማ ናብ ርሑቅ ናይ ኤውሮፓ ሕብረት ሃገራት ዑቅባ ንክሓቱ ይንቀሳቀሱ) ፡እንተኾነ ግን ዘተአማምን ምትሕብባርን ንነዊሕ ዝዓለመ ክንክን አብተን ሃገራት ውሑስ አይኮነን።

ንተቀባልነት ዳግመ ሰፈራ እንታይ የድሊ?

ላዕለዋይ ተጸዋዒ ስደተኛታት ሕቡራት ሃገራት(UNHCR) 8 መምዘኒታት ንዳግመ ሰፈራ ስደተኛታት አዳልዩ ይርከብ።እዚ ድማ “ላዕለዋይ ተጸዋዒ ስደተኛታት ናይ ምቅባል ነጥብታት” ይበሃል።ብሓፈሻ ስደተኛታት ክመዝገቡን አፍልጦ  ብላዕለዋይ  ኮምሽን ስደተኛታት ክህልዎም ይግባእ። ብውሑዱ ሐደ ካብዚ ዝስዕብ ዘማልኡ ውልቀ ሰባት ንዳግመ ሰፈራ አብ ግምት ይአትዉ።

1. አድላይነት ሕጋውን አካላውን ሓለዋ
2. ካብ ጭቆናን ግጭትን ዝደሓኑ
3. ሕክምናዊ አድላይነት
4. አብ ስግአት ዝርከባ ደቀንስትዮ
5. ዳግመ ጥርናፈ ስድራቤት
6. ህጻናትን ብጹሓትን
7. ሽማግለ ስደተኛታት
8. ሕጽረት ሕብረተሰባዊ ምውህሃድ

ድሕረ ባይታ/ቦታ ንፍቃድ ምስዝህሉ፤

ላዕለዋይ ተጸዋዒ ስደተኛታት (UNHCR )ንዳግመ ሰፈራ ዘድልዩ መምዘኒታት ይመዝን፤መን ይግበኦ ድማ ይመርጽ።እቲ ናይ መወዳእታ መን እዩ ብቁዕ ነቲ ተቀባልነት ድማ ነታ ተቀባሊት ሃገር ይዋሃብ።ዝበዝሓ ሃገራት ናይ ባዕለን ተወሳኺ ናይ ምቅባል መስፈሪታት ይህልወን፤ምስ ናይ ላዕለዋይ ተጸዋዒ ስደተኛታት መስፈሪ ድማ ሓደ አይኮነን።

2 መስርሕ ዳግመ ሰፈራ ብኸመይ ይትግበር?

መስርሕ ዳግመ ሰፈራ ብኸመይ ይትግበር?

ምርጫን ምግዓዝን ስደተኛታት ከም አካል መስርሕ ዳግመ ሰፈራ አዝዩ ዝተሓላለኸን ብዙሓት ዓለም ለኻውያን ተዋሳእቲ አለውዎ።

ተጠቃሚ መስርሕ ዳግመ ሰፈራ ንሙዃን ድማ መጀመርታ አፍልጦ ካብ ላዕለዋይ ተጸዋዒ ስደተኛታት ሕቡራት ሃገራት( UNHCR ) ክህሉ ይግባእ።

ብተወሳኺ ፍሉይ ደረጃ ተጠቃዕነት (VULNERABILITY) ክህሉ ይግባእ።መወከሲ ሕጋዊ መስፈሪታት ዳግመ ሰፈራ

ንአብነት ፤ ሕጻን፡ አካለ ስንኩል፡ሕማም ወይ ድማ ግህሰት ሰብአዊ መሰል አብ ናይ ፈለማ ዝተዓቅበሉ ሃገር ምስ ዝህሉ ይኸውን።

ላዕለዋይ ተጸዋዒ ስደተኛታት 8 መስፈሪታት ንዳግመ ሰፈራ አዳልዩ ይርከብ ፤መወከሲሕጋዊ መስፈሪታት ዳግመ ሰፈራ ።በዚ መሰረት ድማ ብቁዓት ሰባት ንዳግመ ሰፈራ ንምምራጽ ይውስን።

1. አድላይነት ሕጋውን አካላውን ሓለዋ
2. ካብ ጭቆናን ግጭትን ዝደሓኑ
3. ሕክምናዊ አድላይነት
4. አብ ስግአት ዝርከባ ደቀንስትዮ
5. ዳግመ ጥርናፈ ስድራቤት
6. ህጻናትን ብጹሓትን
7. ሽማግለ ስደተኛታት
8. ሕጽረት ሕብረተሰባዊ ምውህሃድ

• ሓደ ካብዞም መስፈሪታት ምስ ዝማላእ ከምእውን አብ መበቆል ሃገርካ ወይ ድማ አብቲ ፈለማ ዝተዓቆብካሉ ሃገር ንሽግርካ ዘላቂ ፍታሕ ምስ ዘይህሉ ላዕለዋይ ተጸዋዒ ስደተኛታት (UNHCR ) ፡ ናይ ዳግመ ሰፈራ እማመ ይህብ።
• እዚ ናይ ዳግመ ሰፈራ ሕጋዊ መስርሕ አብ ናትካ ሙሉእ ድጋፍ ይሙርከስ።
• እንተኾነ ግን እቲ ናይ መወዳእታ ናይ ምቅባል ውሳኔ ሓላፍነት ናይ ተቀባሊ ሃገር ይኸውን።
• ዝበዝሓ ሃገራት ናይ ባዕለን መቀበሊ መስፈሪታት ኣለወን፡ ማለት ምስ ናይ ላዕለዋይ ተጸዋዒ ዘይሳን ክኸውን ይኽእል።
• እታ ሃገር ንክትቅበል ድልውቲ ምስ እትኸውን ናይ ምፍናው አገደስቲ መንገዲታት ይዳሎ ።                                                                
• አብታ ሃገር ዝአተኻሉ እዋን እታ ሃገር ናይ መንበሪ ፍቃድ ትህበካ፡ ብውሑዱ ናይ 3 ዓመት ‘አብ ኣውስትርያ ` ከምእውን፡ መንበሪ ፍቃድ ናይ ስደተኛ ሓለዋ ።

2.1  አብ ናይ ፈለማ ተቀበሊት ሃገር እንከለኻ

 አብ ናይ ፈለማ ተቀበሊት ሃገር አብዝህልወ ሉ ግዜ እንታይ የጋጥመኒ?

ላዕለዋይ ተጸዋዒ ስደተኛታት ብውልቂ ደረጃ ዳግመ ሰፈራ ንስደተኛታት ይመሚ።እዚ ድማ ካብተን 8 ናይ ዳግመ ሰፈራ መስፈሪታት አብ ግምት ብምእታው ይኸውን።

ከም ስደተኛ ንናይ ዳግመ ሰፈራ ፕሮግራም ከተመልክት አይካአልን።

አብ መወዳእታ ውሳኔ ተቀባልነትካ ን ሰበስልጣን ተቀባሊት ሃገር ይምልከት/ኣውስትርያ።

ዓለም ለኻዊ ናይ ስደት ትካል (IOM )ባህላዊ ናይ ምልላይ ስልጠናታት የካይድ፤እዚ ድማ ቅድሚ ምብጋስ ናብ ተቀባሊት ሃገር ይኸውን፤ ናይ ጉዕዞ ምድላዋት ናብ ተቀባሊት ሃገር/ኣውስትርያ የሳልጥ።

2.2 ምንቅስቃስ ናብ ኣውስትርያ

ኣውስትርያ ምስ አተኹ እንታይ የጋጥመኒ

• ፈለማ ምቅማጥ

ድሕሪ ናብ ሃገር ኣውስትርያ ምእታውካ አብ ናይ ፈለማ መዕረፊ ማእከል ትአቱ።ቀጺሉ አብ ናይ ፈለማ ቃለመሕትት ፡ናይ ስደተኛ ደረጃ ይዋሃበካ።እዚ ድማ ብዉሑዱ ናይ ሰለስተ ዓመት መንበሪ ፍቃድ ይኸውን።ሙሉእ ሓበሬታ ፡ከምእውን ስእሊ ናትካን ናይ ስድራቤትካን ይስነድ።ብተወሳኺ ሕክምናዊ መርመራ ይካየደልካ።

• መንነት ወረቀት መንበሪ (DOCUMENTS)

ፈለማ ሰሙን አብ መዕረፊ ስደተኛታት ናይ ሕቶ ዑቅባ ዘለዎም ካርድ መንነት ይዋሃበካ።እዚ ድማ ናይ መንነት ካርድኻ ይኸውን።

• ብኽብረትካ አስማትካ ብትኽክል ክትህብ ይግባእ።እዚ ድማ አብ ናይ ፈለማ ቃለመሕትት ምእካብ ሓበሬታ ይኸውን።እቲ ትህቦ ስም ናይ መጻኢ መለለይ መንነትካ አብ ኣውስትርያ ይኸውን።እቲ ስም አብ ናይ ስደተኛ ካርድኻ ፡ፓስፖርትኻ ፡ልክዕ ከምቲ አብ እዋን አብ ቃለ መሕትት ዝተሰነደ ይኸውን።

ናይ ነዊሕ ግዜ ጠመተ

ድሕሪ ናይ ሰለስተ ወይ ድማ ሓሙሽተ ዓመት ሰበስልጣን ሃገረ ኣውስትርያ እቲ ንስደተኛ ደረጃ ከውህብ ዝኻአለ ምኽንያታት አሎ ድዩ ወይስ የሎን ዳግመ ምርመራ የካይዱ።ጸጥታዊ ኩነታት ከምቲ ዝነበሮ አሸጋሪ ምስ ዝኸውን፤ድሕሪ ሰለስተ ወይ ሓሙሽተ ዓመት ናይ መዋእል መንበሪ ይወሃበካ።እንተኾነ ግን ጸጥታዊ ኩነታት ሃገርካ እንተዳአ ተቀይሩ ናይ ስደተኛ ደረጃ ሓለዋ የብቅዕ፤ናይ መዋእል መንበሪ ፍቃድ ድማ ይስረዝ ፡ብኡ መንጽር ድማ ሃገረ ኣውስትርያ ገዲፍካ ክትወጽእ ትግደድ።

• መንበሪ ገዛ

አብ ፈለማ ሰሙናት አብ ኣውስትርያ ምስ ካልኦት ስደተኛታት አብ ግዝያዊ መንበሪ ትቅመጥ።ድሕሪ ናይ ፈለማ ምምሕዳራዊ ስጉምትታት አብ ዝተዳለወልካ ናይ ውልቂ መንበሪ ትቅመጥ።አብ ሐደ ሐደ አጋጣሚታት እቲ መንበሪ ንመሰጋገሪ ወይ ድማ መጻንሒ ዝተወህበካ ይኸውን።ናብኡ ትሰጋገር ምስ ፍሉይ አማኻሪኻ ድማ ትላለ።

እንታይ ዓይነት ማሕበራዊ አገልግሎታት ይህልወኒ ?

ብመንግስቲ ደረጃ ንስደተኛታት ዝውሃብ ሐገዝ አብ ሃገረ ኣውስትርያ ብሓደ ወገን ብናይ ዑቅባ ደረጃን በቲ ካልእ ወገን ድማ ዞባዊ መንግስቲ ብመሰረት ትነብረሉ ዞባ ዝህቦ ሓገዛትን ይሙርከስ።

• ሓተትቲ ዑቅባ

ዑቅባ ካብ ትሓተሉ እዋን ጀሚሩ ክሳብ መደምደምታ ናይ ዑቅባ መስርሕ ሓታቲ ዑቅባ ኢኻ።አብ እዋን መስርሕ ዑቅባ ሓታቲ ዑቅባ ግዝያዊ መንበሪ ፍቃድን መባእታዊ ናይ ጥዕና አገልግሎት መሰል ይህልዎ።ሓተትቲ ዑቅባ ንዞባዊ መንግስቲ ይምቅርሑ፤አብ እዋን መስርሕ ዑቅባ ድማ አብ ትሕቲ ዞባዊ መንግስቲ ይኾኑ።ናይ ስራሕ ዕድል ድማ አይህልዎምን፤አብ ገለ አጋጣሚታት ግን ማለት ባዕላዊ ስራሕ ከካይዱ ምስ ዝደልዩ ሰፊሕ ናይ ስራሕ ዕድላት ምስ ዝህሉ ግን ክሰርሑ ይኽእሉ።

• ዓይነታዊ ሓገዝ ሓለዋ ዘለዎም ሰባት፤ ሙሉእ ዕድል ናይ ማሕበራዊ ክፍሊት (benefit ይህልዎም ።እዚ ድማ ዉሑድ አታዊ ምስዝህልዎም ይኸውን።እንተኾነ ግን አብ ሓደ ሓደ ዞባታት እዚ ዕድላት አይህልውን።አብ ስምምዕ ማሕበራዊ ምውህሃድ(integration agreement) እንተደኣ አለዉ ግን ማሕበራዊ ክፍሊት ይዋሃቦም።

• አፍልጦ ዝረኸቡ ስደተኛታት፤ናይ ዓለም ለኻዊ ስምምዕ ስደተኛታት ከምእውን ፖለቲካዊ ዑቅባ ዝተዋህቡ፡ መስርሕ ናይ ዑቅባ ስለ ዝወድኡን ፡ብመሰረት ስምምዕ ጀነቫ አፍልጦ ዝረኸቡን ስደተኛታት ኢዮም ።ሙሉእ ናይ ስራሕ ዕድል ይህልዎም፡ብተወሳኺ ድማ ማሕበራዊ ክፍሊት ማዕረ ዜጋታት እታ ሃገር ይህልዎም፤ ንአብነት አብ ጠለብ ዝተመርኮሰ ውሑድ አታውን ፤ ስድራ ቤታዊ ሓገዛትን ዝአመሰሉን።

ብድሕሪ ዝወሃበኒ ናይ ስራሕ ዕድል ብቀጥታ ስራሕ ክረክብ አንተዘይኪኢለ አንታይ ክገብር ይግባእ?

ብፍላይ ኣብ ናይ ፈለማ መዓልታት ዝበዝሑ ስራሕ ብቀሊሉ ኣይረኽቡን ።አዚ ድማ ቛንቛ ክመሃሩ ስለ ዘለዎም ኢዩ።ኣብዚ አዋን አዚ ናይ ስደተኛ ደረጃ ሓለዋ ዘለዎም ሓገዝ ምስ ዘድልዮም ናይ ዉሑድ ደረጃ ኣታዊ ደረጃ ሓገዝ ክረኽቡ ይኽእሉ።ኣርባዕተ ወርሒ ድሕሪ እወታዊ ናይ ዑቅባ ውሳነ ናይ መባእታዊ ሓገዝ ዕድል ኣይህልዎምን።ስለዝኾነ ድማ ናይ መባእታዊ ክፍሊት ሓገዝ ሕቶ ከቕርቡ ይግባእ።አዚ ድማ ኣስታት 8 ሳምንታት ግዜ ይወስድ።ኣብዚ አዋን አዚ ገንዘባዊ ሓገዝ ኣይረኽቡን።ናይ ውሑድ ኣታዊ ሓገዝ ምስ ማሕበራዊ ሓገዝ ዝተሓሓዘ እዩ።

2.3 ዳግመ ጥርናፈ ስድራቤት

ስድራቤተይ ናብ ኣውስትርያ ከምጽእ ይኽእል ዶ?

ኣሃዝ ብዝምልከት ስድራቤታዊ ስደት አቲ ዝዓበየ ኢዩ።(ካብ 20014-16 ጥራሕ ኣሃዝ ናይ ዑቅባ ሕቶታት ብ ድረጃ ኤውሮፓዊ ሕብረት ካብ ስድራቤታዊ ጥርናፈ አቲ ዝላዓለ ኔሩ)።

ናይ ሰፈራን ምንባርን ኩነታት ኣባላት ስድራቤት ማለት ሰብኣይን ሰበይትን(ሙዝጉባት ተጻመድቲ ከም እውን ዘይምርዕዋት በጽሒታት፡ሞግዚትን ደቂ ናይ ሓደ ካብኣቶም ዘጠቃለለ ኢዩ።ኣብ ግዜ ጥርናፈ ምርዑዋትን፡ተጻመድትን፡21 ዝዕድሚኦም ወይ ድማ ልዕሊኡ ክኾኑ ይግባኣ።አዚ መስፈሪ እዚ ድማ ብሓደ ንክልቴኦም ይምልከት።

ብርግጽ ሕጊ ስድራቤታዊ ጥርናፈ ኣብ አውሮፓ ኣዝዩ ዝተሓላለኽ ኢዩ።ን ሓለዋ ዝተዋህቡ ሰባት ከም ኣውን ኣባላት ስድራቤት ናይ ኣውሮፓ ዜጋታት ፡ኣባላት ስድራቤት ተወላዶ ሳልሳይ ሃገር ዝተፈልየ እዩ ኣሎ ። ሊንክ ናብ ግሎሳሪ

• ሓተትቲ ዑቅባ

ከም ሓተትቲ ዑቅባ መጠን ሕቶ ንስድራቤታዊ ጥርናፈ ምቅራብ ኣይከኣልን

• ሓለዋ ንዝተዋህቡ ሰባት ኣብ ፈለማ 3 ኣዋርሕ

ኣብ ኣውስትርያ ደረጃ ናይ ስደተኛ ሓለዋ አንተዳኣ ኣሎካ ስድራቤት ናብ ኣውስትርያ

ምጥርናፍ ይከኣል።ናይ ስደተኛ ደረጃ ሓለዋ ካብ ዝተዋሃብካሉ ግዜ ጀሚሩ ስድራቤት ናይ ምጥርናፍ ሕቶ ኣብ ውሽቲጢ 3 ወርሒ ክቀርብ ይግባእ።ስድራቤትካ ሕቶ ስድራቤታዊ ጥርናፈ ኣብ ኤምባሲ ኣውስትርያ ናይ ዝርከብዎ ሃገር ከቅርቡ ይግባእ።ኣብተን ፈለማ ናይ ስደተኛ ደረጃ ዝተቀበልካሉ 3 ኣዋርሕ ጥርናፈ ስድራቤት ቅልል ዝበለ ኢዩ።ሰለስተ ኣዋርሕ ምስ ሓለፈ አንተኾይኑ ግን ሓደ ሓደ ጠለባት ከተማልእ ክትሕተት ትኽእል፥እሱ ድማ ናይ ገንዘብ ኣታውን ብቁዕ መንበሪን ።ቀይሕ መስቀል ኣውስትርያ ብዛዕባ ጥርናፈ ስድራቤት ብ ዝተፈላለዩ ቛንቛታት ሓበሬታ ይህብ።

• ሓለዋ ስደተኛ ዝተዋህቡ ሰባት ድሕሪ ናይ ፈለማ ሰለስተ ኣዋርሕ ከምእውን ካልኦት ናይ ሳልሳይ ሃገር ዜጋታት

ኣብ ሃገረ ኣውስትርያ ዕድላት ስድራቤታዊ ጥርናፈ ብመሰረት ዝተዋሃብካዮ መንበሪ ፍቓድ  ዝፍለ ይኽውን።

ከም ናይ ሳልሳይ ሃገር ዜጋ መጠን ኣባላት ስድራቤትካ መንበሪ ፍቓድ ይዋሃቦም’(ቀይሕ ጻዕዳ

ምስ ቀይሕ ካርድ)አዚ ድማ ሓፈሻዊ መስፈሪታት ንምውናን መንበሪ ፍቃድ ዘማላኡ ምስ ዝኾኑ ኢዩ።አቲ ካርድ ን ወናኒኡ ነጻ ናይ ስራሕ ዕድላት ይህብ።

ከም ሕጊ ጠለብ ጥርናፈ ኣብ ኤምባሲ ኣውስትርያ ናይ ትውልዲ ሃገሮም ከቅርቡ ይግባእ።(ወይ ድማ ኣብ ዝቅመጥሉ ሃገር) ብፍሉይ ግን አቲ ሕቶ ጠለብ ጥርናፈ ብመሰረት ዜግነቶም ኣብ ውሽጢ ኣውስትርያ ከቅርቡ ይኽእሉ።አዚ ድማ ናብ ሃገር ኣውስትርያ ብዘይ ናይ ቪዛ ኣድላይነት ክኣትዉ የኸእሎም።

እዚ ዝስዕብ ሓፈሻዊ መስፈሪታት መንበሪ ፍቃድ ንምርካብ ክማላእ ይግባእ

• እኹል ናይ ኣታዊ ዓቅሚ፥4 አኹልን ተኸታታሊ ኣታውን ፡ን ናብራኻ ብዘይ ናይ ማሕበራዊ ሓገዛት ከውሕስ ዝኽእል ክህልወካ ይግባእ።እቲ ኣታዊ ልክዕ ወይ ድማ ካብቲ ሙዱብ ናይ ጥሮታ ደረጃ ዝለዓለ ክኽውን ይግባእ።
• ውሕስነት ጥዕና፥5 ሸፈነ ውሕስነት ጥዕና፥ምቅራብ ማሕበራዊ ሓገዛት፥ሸፈነ ከጋጥሙ ዝኽእሉ ኩሉ ዓይነት ስግኣታት
• ዝተማለአ ናይ መንበሪ ዓቅሚ ምስ ናይ ውሽጢ ደረጃ ዝዛመድ፥6 መርትዖ ንብቁዕ ናይ መንበሪ ደረጃ ንስድራቤትካ ዝምጥን ብመሰረት ናይ ውሽጢ ደረጃ ከተቅርብ ይግባእ
• ብቁዕ መንቀሳቀሲ ወረቀት7
• ነጻ ቦታ ኣብ ኣገዳሲ ኮታ(ኣብ ዝተፈላለዩ ዞባታት ኣውስትርያ ስድራቤታት ዝተሓዝኣ ቦታታት ኣሎ)
• ኣባላት ስድራቤትካ መባእታዊ ናይ ቛንቛ ኣውስትርያ ብቕዓት ደረጃ1 (A1)ብመሰረት ንድፊ ስራሕ አውሮፓ ንቛንቛታት ከቅርቡ ይግባእ፥እዚ ድማ ንሕቶ ጠለብ መንበሪ ፍቃድ ሓጋዚ ይኸውን።ብተወሳኺ module 1 (ስምምዕ ምውህሃድ)ክኽትሙ ይግደዱ።መሰረታዊ ትሕዝቶ module 1 ንቛንቛ ኣውስትርያ ክዳለዉ ይሕግዝ።እዚ ድማ ብቅዓት ቛንቛ ደረጃ 2(A2) ብመሰረት ንድፊ ስራሕ ኣውሮፓ ንቛንቛታት ይሕግዞም።ነቲ ዝዳሎ ናይ ቛንቛ ፈተና እንተ ዘይሓሊፎም ዳሕሪ 2 ዓመት ዝሕደስ መንበሪ ፍቃድ ኣይህልዎምን።
• ሰብመዚ ወይ ድማ ሰበስልጣናት ብተወሳኺ ስድራቤትካ ስግኣት ህዝባዊ ፖሊሲ ፣ህዝባዊ ስርዓት(ደምቢ)፣ወይ ድማ ህዝባዊ ጥዕና ንኸይህልዎም መርመራ የካይዱ10።

ኣብዚ ዝስዕብ ሓበሬታ ብዛዕባ ፍሉይ ሓገዛት፣መሰላትን ኣገልግሎት ኣብ መዕረፊ ስደተኛታት፣መስርሕ ዑቅባ ከምእውን ዓለም ለኻዊ ዑቅባ ንዝተፈላለዩ ብቀሊሉ ክጉድኡ ዝኽእሉ ጉጅለታት ክርከብ ይከኣል።

ደቀንስትዮ

ደቀንስትዮን ኣዋልድን፡ ደቀንስትዮ ብምዃነን ጥራይ ንዝተፈላለዩ ዓበይቲ ሓደጋታት ይቃለዓ፡ እሳቶም ድማ፣

• ኣካላውን ጾታውን ዓመጽ ኣንጻር ደቀንስትዮ
• ውሽጣዊ ዓመጽ
• ግዱድ መውስቦ
• “ናይ ክብሪ“ ገበናት
• ዝውውር ንምንዝርናን ግዱድ ስራሕን፣ ከምእውን
• ካልኦት ዓይነታት ስቅያትን ዓመጽን

እዞም ምኽኒያታት ኣብ ግምት ብምእታው ደቀንስትዮን ኣዋልድን ፡ ኣብ ኣውስትርያ ዓለምለኻዊ ዑቅባ ክረኽባ ይኽእላ።

ፍሉይ ሓገዛት  ንደቀንስትዮን ኣዋልድን ኣብ መዕረፊ ስደተኛታት

ደቀንስትዮን ኣዋልድን ምስ ኣባላት ስድራቤተን እንከለዋ በይናዊ ናይ ዑቅባ ጠለብ ከቅርባ መሰል ኣለወን።እዚ ማለት ድማ ናይ ዑቅባ ጠለበን  ካብቲ ናይ ኣባላት ስድራቤት ብፍሉይ ይረኣን ይምርመርን ማለት ኢዩ።ጓል ኣንስተይቲ ኣባል ድማ ነቲ ቃለ መሕትት ተካይድን ትምርምርን።ጓል ኣንስተይቲ ተርጓሚት እውን ትዳለወለን ፣እንተኾነ ግን ኣብ ኣውስትርያ ፡ከምቲ ኣብ ካልእ ኣውሮፓ ብቁዓት ተርጎምቲ ንናይ ኩሎም ስደተኛታት ቛንቛ ብቐሊሉ ኣይርከብን።

ኣብ መዕረፊ ማእከላት ድማ ደቀንስዮን ኣዋልድን ናይ በይነን ገዛን ቀረባትን ካብ ናይ ደቂ ተባዕትዮ ይኸውን፡ምስ ኣባላት ስድራቤተን ምስ ዝደልያ ግን ብሓባር ይዳለወለን።ኣብ መዕረፊ ማእከላት ድማ ንደቀንስትዮን ኣዋልድን ናይ በይነን ሽንት ቤትን ናይ ጽሬት መሳለጥን ክዳለወለን ይግባእ።

ናይ ዑቅባ መሰላት ንደቀንስትዮን ኣዋልድን፣

• ኣዋልድ ድሌታተን ምርኩስ ብምግባር ዕድልትምህርቲ ይህልወን።መባእታዊ ትምህርቲ ግዴታዊ ኮይኑ ፣ ኣዋልድ ደረጃ ዑቅባ ብዘየገድስ ክምዝገባን ክመሃራን ይግባእ።ንካልኣይ ደረጃ ትምህርቲ ድማ ከም ሓተትቲ ዑቅባን ፣ ደረጃ ዑቅባ/ሓለዋ ዘለወን ክመርጻን ክኸዳን ይኽእላ።ደቀንስትዮ ስደተኛታት ድማ ብመሰረት ምርጫን መምዘኒታት ናይ ዩኒቨርሲቲ ክመሃራ ይኽእላ። ንዝያዳ ሓበሬታ ፣ ምዕራፍ ዕድል ትምህርቲ ተመልከት።
• ደቀንስትዮን ኣዋልድን ናይ ክንክን ጥዕና መሰላት ኣለወን። ንፍርያምነተን ዝምልከት እውን ጥዕናዊ ኣገልግሎት ይረኽባ።ዓመታዊ ድማ ናይ መከላኸልን መርመራን ንናይ ጡብ ካንሰር ካብ ዝምልከቶ ክኢላ (ጂነኮሎጂስት/gynecologist) ክረኽባ ይኽእላ፡ ኣብ ጀርመን ድማ ኣብ ፍራዩናርዝት /Frauenarzt ተመሳሳሊ ኣገልግሎት ክረኽባ ይኽእላ።እዚ ክኢላ ማህጸን ሓኪም ንዝተፈላለዩ ተመሳሰልቲ ምስ ጾታዊ ርክብ ዝተኣሳሰርን ፣ ምቁጽጻር ወሊድን፣ ዝኣመሰሉን ናይ ደቀንስትዮ ሕማማት ምኽርን ካልእ ነገራትን ይህብ ።ናይ ደቀንስትዮን ናይ ደቂ ተባዕትዮን ሓካይም ድማ ኣለዉ ።ነዊሕ ግዜ ዝወስድ ቆጸራ ንምውጋድ ድማ ምስ ሓኪም ውዕላት ናይ ጥዕና ውሕስነት ብምግባር ብቀሊሉ ምክትታትልን ምርኻብን ዝሓሸ ኣማራጺ እዩ።

ጥንስን ወሊድን ፡

እንተደኣ ነፍሰጾር ኮንኪ ፡ ቀጻሊ ሓኪም ማህጸንን ምርኣይ ኣገሲ እዩ ፡ብተወሳኺ ድማ ኣድላይ         ሕክምናዊ ክትትል ክተገብሪ ይግባእ ፡ እዚ ድማ ቅድምን ድሕርን ጥንሲ ዘሎ ኩነታትን ምዕባለን ጥዕና ሕጻንን ንምክትታል ዝዓለመ እዩ። ክንክን ጥዕና ናይ ኣደን ህጻንን ካብ ግዜ ጥንሲ ጀሚሩ ክሳብ ወሊድን ፡ሓሙሽተ ዓመት ዕድመ ህጻንን ይኸውን። ኣብዚ ክፍለጥ ዘለዎ ድማ እቲ ናይ ጥዕና ውሕስነት ማሕበር ክሳብ ወሊድ ግዜ ዘሎ ወጻኢታት ከምዝሽፍን እዩ፡ እዚ ድማ እንተደኣ ኣውስትርያ ቅድሚ 8 ወርሒ ምውላድ ህጻን ኣቲኺ ማለት እዩ። እንተዘይኮይኑ ግን ፡ ወጻኢታት ወሊድ ባዕልኺ ትሽፍኒ ።ንዝያዳ ሓበሬታ ፡ ምዕራፍ ጥዕና ተመልከት።

• ጓል ኣንስተይቲ ወይ ድማ ጎርዞ ግዳይ ውሽጣዊ ዓመጽ ምስ እትኸውን(ብ ኣባላት ስድራቤት ዝፍጸም ዓመጽ) ፡ፍሉይ ሓለዋ ናይ ምርካብ መሰል ኣለዋ።ናይ ምፍላይ መሰልን ኣድላይ ምስ ዝኸውን ድማ ካብ ዓመጸኛ ሓለዋ ብፖሊስ ክግበረላን ኣብ ንደቀንስትዮን ህጻናትን ዝተዳለወ መዕቆቢ ትሰፍር/ትቅመጥ፣-ግዳያት ዓመጽ፡ ሓለዋ ኣንጻር ኣመጽ።ካብ ዓመጸኛ ድማ ብ ምስጢር ትነብር ፣ሕክምናውን ናይ ስነ-ኣእምሮ ሓገዛት ድማ ትረክብ።
• ግዳይ ውሽጣዊ ዓመጽ ጓል ኣንስተይቲ ወይ ድማ ጎርዞ ሓታቲት ዑቅባ ምስእተኸውን ጠለብ ዑቅባኣ ኣብ ድልየታ ዝተሞርኮሰ ብፍሉይ ይምርመር።ድሮ ዓለምለኻዊ ዑቅባ ዝተዋህባ ወይ ድማ ግዝያዊ መንበሪ ምስ ዝህልዋ ብፍሉይ ካብ ኣባላት ስድራቤት ወጻኢ መንበሪ ፍቃድ ክሕደስ ይኽእል።እዚ ን ደቀንስትዮን ኣዋልድን ብስድራቤታዊ ጥርናፈ፡ መንበሪ ፍቃድ ዝረኸባ እውን የጠቃልል።
• እንተደኣ ደቀንስትዮ ናይ ንግዲ ደቂ ሰብ ግዳይ ኮይና ፡ ማለት ድማ ተመዝሚዛ፣ ብምትላል ወይ ምግዳድ፣ ንምንዝርና ናይ ጉልበት ስራሕ፣ ወይ ኣብ ዘይትደልዮ ካልኦት ንጥፈታት ተወፊራ፡ ሓለዋ ክትረክብ ሙሉእ መሰል ኣለዋ። ሓታትቲት ዑቅባ ትኹን ፣ ወይ መንበሪ ይሃልዋ፣ ግዳይ ናይ ንግዲ ደቂ ሰብ እንተኾይና ሓለዋ ክትረክብ ይግባእ፣ ኣብ ውሑስ ቦታ ትቅመጥ፣ ሕክምናውን ስነ ኣእምራውን ሕጋውን ሓገዛት ድማ ትረክብ። ብተወሳኺ ብዛዕባ ግዝያዊ መንበሪ ድማ ይወሃባ፣ ኣንጻር እቶም ገበነኛታት ድማ ሕጋዊ መስርሕ ከተካይድ ድማ ኣድላይ ምትሕብባር ይግበረላ።መደብ ሓለዋ ንግዳያትን ድማ የካትት።ኣብ ኣውስትርያ ምትእትታው ማእከል ብንግዲ ደቂ ሰብ ዝተጎድኣ ደቀንስትዮ (LEFÖ-IB) ሓላፍነት ሓለዋን ሓገዝን እዘን ደቀንስትዮ ይወስድ። እንተደኣ ግዳይ ንግዲ ደቂ ሰብ ኮንኪ/ካ ተገዲድካ ዝገበርካዮ ኣየሕትተካን እዩ። ንዝያዳ ሓበሬታ ምዕራፍ ሓለዋ ካብ ኣንጻር ኣፈላላይ ተመልከት፡ 
  

ፍሉይ ሓገዛት ንሰብኡትን ኣወዳትን እንታይ ይመስል?

ማእከል ጥዕና ደቂ ተባዕትዮ፡ ኣብ ጥዕና፣ ጾታ፣ ወላዲ ምዃን ፣ ካልኦት ተመሳሰልቲ ጉዳያት ሰብኣዊ ሓገዛትን ስነ ኣእምራዊ ምኽርን  ይህብ።ሰብኡትን ኣወዳትን እውን ግዳያት ናይ ግጭት ክኾኑ ይኽእሉ እዮም።እቲ መስርሕ ድማ ተመሳሳሊ ከም ንምክልኻል ግጭት ኣንጻር ደቀንስትዮ ይኸውን።ኣሰብኡት ብፍላይ ድማ ኣወዳት ግዳያት ና ግዱድ ጉልበታዊ ስራሕን ከምእውን ግዳያት ናይ ንግዲ ደቂ ሰብ ክኾኑ ይኽእሉ እዮም። ኣብ ኣውስትርያ ማእከል ጥዕና ደቂ ተባዕትዮ፡MEN VIA ድማ ካብ ናይ ንግዲ ደቂ ሰብ ግዳይ ዝኾኑ ሰባት ሓላፍነት ወሲዱ ይሰርሕ።ንዝያዳ ሓበሬታ ምዕራፍ ሓለዋ ኣንጻር ዓመጽ/ጭቆና ተመልከት።

ፍሉይ ኩነታትን ፣ መሰላትን፣ ኣገልግሎታትን ሓገዛትን ንህጻናት እንታይ ይመስል?

ዝኾነ ሰብ ኣብ ትሕቲ ዕድመ 18 ዝርከብ ብመሰረት ሕጊ ኣውስትርያ፡ ህጻን እዩ።እዚ ማለት ክሳብ 18 ዓመት ዕድመ ዝበጽሕ እቲ ሰብ ህጻን እዩ ማለት ኣይኮነን፡ካብ ዞባ ናብ ዞባ ድማ ህጻን ተባሂሉ ዝጽዋዕ ሰብ ክፈላለ ይኽእል፡ ኣብ ስቲራ/ Styra፣ኮሪንትያ/ Corinthia፣ ቲሮል/ Tyrol  ከምእውን ቮራርበርግ/ Vorarlberg፡ ክሳብ መወዳእታ 14 ዓመት ዕድመ ህጻን ይበሃል ፡ካብ 14 ክሳብ መወዳእታ 18 ዓመት ድማ ቲንኣጅ ማለት ጎበዝ መንእሰይ ይበሃል።ኣብ ስላዝበርግ/Slazburg ድማ ገደብ ዕድመ ህጻን 12 ዓመት እዩ፡ ካብኡ ንላዕሊ ክሳብ 18 ድማ ጎበዝ /ቲንኣጅ ይበሃል።ኣብ ቪየናን ታሕታይ ኣውስትርያ/(Niederösterreich) ከምእውን በርገንላንድፍልልይ ዕድመ ናይ ህጻን የለን እንታይ ደኣ ትሕቲ 18 ዓመት ዕድመ ድማ ህጻን ይበሃል። ዝስዕብ ሓበሬታ ድማ ኣብ ትሕቲ ዕድመ ዝርከቡ ሰባት ፍሉይ ግምት ይህብ፡ ማለት ድማ ዝኾነ ሰብ ክሳብ 18 ዓመት ዕድመ ማለት እዩ።

ኣብ መስርሕ ዑቅባን ስደትን ህጻናት ከም ብቀሊሉ ተጠቃዕቲ ጉጅለ ይፍለጡ፣ወላኳ ምስ ስድራቤቶም ወይ መቅርቦም ይሃልዉ ፡ፍሉይ መሰል ናይ ሓለዋ ኣለዎም።

ብስም ህጻን ዓለምለኻዊ  ጠለብ ዑቅባ ምቅራብ ንዋሕስ ናይቲ ሕጻን ይምልከት።አዚ ድማ ወለዲ ወይ ድማ ሕጋዊ ሓላፍነት ናይቲ ህጻን ዝወስድ ሰብ ይኸውን።ጠለብ ዑቅባ ናይቲ ህጻን ድማ ምስ ናይ ወላዲ ወይ ድማ ሕጋዊ ወኪል ጠለብ ዑቅባ ዝተኻተተ ይኸውን።

ኣብ ግዜ ጠለብ ዑቅባ ህጻናት ካብ ወለድን መቅርብን ክፍለዩ የብሎምን።እዚ ድማ ነቲ ህጻን ምስ ወላዲ ወይ ድማ ሕጋዊ ወኪል ምዃን ኣብ ሓደጋ ዘየእቱ ምስ ዝኸውን እዩ።

ኣብ ሓደጋ ዘእቱ ምስ ዝኸውን ግን ሰብ መዚ መዕረፊ ማእከል ንዝምልከቶ ኣካል ብምሕባር ነቲ ህጻን ኣብ ውሑስ ቦታ ከንብርዎ ይግባእ።ህጻናት ካብ ወለዲ ወይ ድማ መቅርብ ዝተፈልየ ናይ ባዕሎም ቀረብን መሳለጥን ናይ ምርካብ መሰል ኣለዎም።

ኩሎም ህጻናት ትሕቲ 18 ዓመት ዕድመ ፣ ሓተትቲ ዑቅባ፣ ዓለም ለኻዊ ዑቅባ ዝተዋህቡ፣ ግዝያዊ መንበሪ ዝተዋህቦምን መሰላት ናይ ክንክን ጥዕና ኣብ ትሕቲ ሓደ ዓይነት ኩነታት ፣ ልክዕ ከም ኣውስትርያዊ  ዜጋ ይህልዎ።ንዝያዳ ሓበሬታ ፡ ምዕራፍ ጥዕና ተመልከት።

ህጻናት ኣብ ትሕቲ ዓለም ለኻዊ ዑቅባ ዘለውን ወይ ድማ ግዝያዊ መንበሪ ፍቓድ ዘለዎምን ፡ኣብ ከባቢኦም ዝርከብ መውዓሊ ህጻናት ክመሃሩ ይግባእ። ናይ ቅድመ ትምህርቲ ህጻናት ፡ ኣብ መዕቆቢ ማእከል ዝርከቡ(ሓተቲ ዑቅባ) መውዓሊ ህጻናት ክከታተሉ ኣይክእሉን።ብሓፈሻ ግን ፣ንክንክን ህጻናት ዝምልከት ፡ኣብ መዕቆቢ ማእከል ዝርከቡ ዘይመንግስታውያን ማሕበራት/NGOs ሓገዛት ይረኽቡ።

ኩሎም ህጻናት ናይ ትምህርቲ መሰል ይህልዎም፡ሓተትቲ ዑቅባ፣ዓለምለኻዊ ዑቅባ ዝተዋህቦም፣ግዝያዊ መንበሪ ብስድራቤታዊ ጥርናፈ ዝተዋህቦምን የጠቃልል።ህጻናት- ሓተትቲ ዑቅባ  ሕቶ ጠለብ ዑቅባ ካብ ዘቅርቡ ኣብ ውሽጢ ኣብ ዝሓጸረ ግዜ ኣብ ቤት ትምህርቲ ክምዝገቡ ይግባእ።እቲ ቛንቛ ጀርመን ምስ ዘይዛረብ ፣መባእታዊ ምድላው ንቛንቛ ኮርሳት ይውሃቦ፣ብተወሳኺ ድማ ናይ ካልኦት ዓይነታት ትምህርቲ ኮርሳት የጥቃልል።ኣብ ገለ መባእታዊ ቤት ትምህርታት ኣብ ኣውስትርያ ካብ ቀዳማይ ክሳብ ሳልሳይ ዓመት ከም ህጻን ገምጋማዊ መርመራታት ኣይግበረሎምን (1-5)፡ እንተኾነ ግን ብዛዕባ ውጽኢታት ግምገማ ግን ሓበሬታ ይዋሃቦም፡ብመልክዕ ቁጽሪ ይኹን ወይ ፊደል ማለት እዩ።ስለዚ ድማ ግምገማ ካብ ቦታ ናብ ቦታ ይፈላለ።

ብሓፈሻ ፡ሓደ ዓመት ናይ መውዓሊ ህጻናት ትምህርትን ፣ መባእታውን ካልኣይ ደረጃ ትምህርቲ ኣብ ኣውስትርያ ግዴታዊ ኢዩ።ኣብ ካልእ ሃገር ትምህርቲ ዝጀመረ ቅድሚ ትምህርቲ ኣብ ኣውስትርያ ምቅጻሉ ፈተናታት ይወሃቦ።ሰብ መዚ ቤት ትምህርቲ ኣድላይ ኮይኑ ምስ ዝረኽብዎ እቲ ህጻን ኣድማዕነቱ ተራእዩ ሓደ ክፍሊ ንታሕቲ ክምዝገብ ይኽእል።ንዝያዳ ሓበሬታ ፡ምዕራፍ ዕድል ትምህርቲ ተመልከት።

ፍሉይ ኩነታትን ፣ መሰላትን፣ ኣገልግሎታትን፣ ንኣላይ ዘይብሎም ህጻናት እንታይ ይመስሉ?

ትሕቲ 18 ዓመት ኮንካ ወላዲ ፣ቤተ ሰብ፣ ቤተ ዘመድ፣ወይድማ ሕጋዊ ወኪል ዘይብልካ ምስ እትኸውን  ኣላይ ዘይብሎም ትሕቲ ዕድመ ህጻናት (unaccompanied minor) ይበሃል።ኣላይ ዘይብሎም ህጻናት ንሓደጋ ዝተቃለዑ ኮይኖም ናይ ዝተፈልየ ሓለዋ መሰል ኣለዎም።

ኣብ መዕረፊ ማእከል ከም ትሕቲ ዕድመ ህጻን መጠን ካብ ዓበይቲ ሓተትቲ ዑቅባ ዝተፈልየ ቀረብን መሳለጥያን ይወሃበካ።ኣብ ኣውስትርያ ድማ ኣብ ትሕቲ ኣባይቲ ማሕበራዊ ሓገዛት ንህጻናትን  መንእሰያትን ዝተባህለ ቀረብ መንበርን መሳለጥን ይህልወካ። ሓላፍነት ናይ ወላዲ ዝወስድ ዋሕስ(guardian)ይህልወካ።እሱ ድማ ኣብ ንዓኻ ዝጠቅም ውሳነታት ይሳተፍ።

እንተኾነ ግን፡ ኣላይ ኣብ ዝውስነልካ ጉዳያት ድማ ክትታሓባበርን ክትሓትትን መሰል ይህልወካ፣እዚ ድማ ኣብ ኣውስትርያ ጠለብ ዑቅባ ምስእትደሊ ይኸውን።ዋሕስካ ድማ ሓበሬታ ብዛዕባ መሰላትካ፣ዝወሃበካ ኣገልግሎት፣እንታይ ዕድላት ይህልወካን ናይ ምሕባር ግዴታ ይህልዎ።

ስድራቤትካ ኣብ መበቆል ሃገር ይሃልዉ ፣ኣብ ካልእ ሃገር ናይ ዳግመ ጥርናፈ ስድራቤት መሰል ይህልወካ  ። ነዚ መስርሕ ዝተሓባበሩ ማሕበራት እውን ይርከቡ፡እንተኾነ ግን እቲ መስርሕ ዝተሓላለኸን ግዜ ዝወስድ ክኸውን ይኽእል። ምስ ስድራቤትካ ናይ ምርኻብ መሰል ድማ ኣሎካ።

ዑቅባ ክትሓትት እንተወሲንካ ጠለብካ ኣብ ምሃብ ውሳኔ ቀዳምነት ኣለዎ።ዋሕስ ድማ ነት ሕቶ ጠለብ ዝምልከት ከዳልወካን ን ቃለ መሕትት ከቅርበካን ይግባእ።

ከም ኣላይ ዘይብሉ ህጻን (ትሕቲ 18 ዓመት )፡ መሰል ጥዕናዊ ክንክን ልክዕ ከም ኣውስትርያዊ ዜጋ ምስ መሰረታዊ ናይ ጥዕና ውሕስነት ይህልወካ።ንዝያዳ ሓበሬታ ምዕራፍ ጥዕና ተወከስ።

መሰል ትምህርቲ ብመሰረት ዕድመኻን ዝንባሌታትካ ይህልወካ።ኣየናይ ደረጃ ክፍሊ ክትመሃር ከምእትደሊ ፡ዝሓለፈ ደረጃ ትምህርትኻ ይግምገም።ተወሳኺ ክላሳትን ሓገዛትን ን ቋንቋ ጀርመን ድማ ይዳለወልካ።ንዝያዳ ሓበሬታ ፡ምዕራፍ ዕድል ትምህርቲ ተመልከት።

ክሳብ ኣብ ኣውስትርያ ዘለኻ ደረጃ ዑቅባኻ ብዘየገድስ፣ ዑቅባ ሓቲትካ ዲኻ ወይስ ኣይሓተትካን፣ዓለምለኻዊ ሓለዋ ኣሎካ/የብላካን ፣ ናይ ስነ-ኣእምሮ ሓገዛትን ይህልወካ። ደገፍን ኣልያን(guidance) እንተ ደሊኻ፣ዋሕስካ ንትሕቲ ዕድመ ስደተኛታት ዝሕግዙ ማሕበራትን ሰብ ሞያን ከራኽበካን ከላልየካ ሓላፍነታዊ ግደታ ኣለዎ።

ካብ ስድራቤት ዝተፈልዩ ህጻናትን ወይ ድማ ብዘይ ኣባል ስድራቤት ዝጓዓዙን ግዳያት ናይ ሓደጋ ንግዲ ወዲ ሰብ ሙዃኖም ይእመኖሎም።እዚ ማለት ድማ ን ምስጋግር፣ምምዝማዝ ህጻናትን መእሰያትን ብግዴታ ይኹን ብዓፈና ንስራሕ ፣ምንዝርና ፣ለመና ወይ ድማ ካልኣት ገበናዊ ንጥፈታት የጠቃልል።ሰብ መዚ ፖሊስ፣ ማሕበራውያን ሰራሕተኛታት፣ከምእውን ዋሕስካ ድማ እዚ ገበናት ኣብ ልዕለኻ ተፈጺሙ ንከይከውን ብምርግጋጽ ኣድላይ ሓገዛት ይገብሩልካ።

ፍሉይ ኩነታት ፣መሰላት፣ ኣገልግሎታትን ሓገዛትን ንስድራቤታት እንታይ ይመስሉ?

ንዝበዝሑ ሰባ ካብ ስድራቤት ምህዳም ውሕስነትን ርጉእነትን ይፈጥረሎም።መጽናዕትታት ከም ዝሕብርዎ፡ ብዛዕባ ገዲፈሞም ዝመጹ ሰባት ዘይሻቀሉ ሰባት ዝያዳ ኣብ ሕብረተሰባዊ ምውህሃድ ይነጥፉን ይወሃሃዱን።ስድራቤታት ናይ ጥርናፈን ብሓባር ናይ ምንባር መሰል ኣለዎም።ሓተትቲ ዑቅባ ስድራቤታት ናይ ሓባር መንበርን ቀረብን ኣብ መዕረፊ ማእከል ይዳለወሎም።

ኣባላት ስድራቤት ዑቅባ እንተሓቲቶምሓቱ፣ ሕቶ ዑቅባ ኣባላት ስድራቤት ብሓባር ይምርመር።በብውልቆም  ድማ ውሳኔ ይወስዱ።

ስድራቤታዊ ጥርናፈ

ኣብ ኣውስትርያ ዓለም ለኻዊ ዑቅባ እንተ ተዋሂቡካ ፡ስድራቤትካ ድማ ኣብ መቆል ሃገርካ ወይ ድማ ኣብ ካልእ ሃገር እንተደኣ ኣለዉ መሰል ናይ ስድራቤታዊ ጥርናፈ ኣሎካ።እሳቶም ድማ ፡በዓል ቤት ወይ በዓልቲ ቤት ፣ ከምእውን ትሕቲ 18 ዓመት ውላድ/ህጻናት እዮም።እቶም ህጻናት ልዕሊ 18 ዓመት ዝዕድሚኦም እንተኾይኖምን ፣ ዝተመርዓዉ እንተኾይኖም ናብ ኣውስትርያ ክትጥርንፎም ኣይከኣልን።እቲ ሕቶ ጠለብ ጥርናፈ ድማ ድሕሪ ምውሳድ ዑቅባ ኣብ ውሽጢ ሰለስተ ወርሒ ክቀርብ ይግባእ።እንተዘይኮይኑ ግን ፡ጽኑዕ መምዘኒታት ይህልዉ (ገዛ፣ ኣታዊ ገንዘብ፣ ናይ ጥዕና ውሕስነት ክህልዉን ክረጋገጹን ይግባእ)።

ኣብ ኣውስትርያ ነዞም ዝስዕቡ ስድራቤታዊ ጥርናፈ ክካየድ ኣይክእልን፥

• ልዕሊ 18 ዓመት ዕድመ ህጻናት
• ወለዲ ናይ ልዕሊ 18 ዓመት ዕድመ ዘለዎም ህጻናት
• ቅድመ ወለዲ/ኣባሓጎ ፣ ዓባይ
• ኣሞ፣ ኣኮ፣ ደቂ ሓው/ሓብቲ ፣ ካልኦት ኣባላት ስድራቤትን

ኣብ ኣውስትርያ መስርሕ ጥርናፈ ን “ስድራቤት ዝበሃል“ ብጽኑዕ ይፍለጥ። ክጥርነፉ ዝኽእሉ ኣብላት ስድራቤት ድማ ፡ ኣደ፣ ኣቦን ህጻናትን ብመሰረት እቲ ዝተገልጸ እዮም።ወለዶ ንምርግጋጽ፡ DNA መርመራ ብክፍሊት ገንዘብ ይካየድ ፡ እቲ ውጽኢት ቅኑዕ እንተኾይኑ ድማ ክፍሊት ይድጎም። መውስቦ/መርዓ ቅድሚ ምእታው ናብ ኣውስትርያ ዝተፈጸመ ክኸውን ይግባእ፡ መረጋገጺ ሰነድ ከም ወረቃቅቲ መርዓ የድሊ፡ ባህላዊ መርዓ ድማ ኣፍልጦ ወይ ተቀባልነት የብሉን። ካብ ሓደ ላዕሊ ዝተመርዓወ ድማ ሓደ ሰብ ጥራይ ክስዕብ ይግባእ።ናይ ጉዕዞ ወጻኢታት ድማ ካብ ባዕልኻ ክኸውን ይግባእ።

ዓይነታዊ ሓገዝ ሓለዋ ዘለዎም ሰባት ድማ ኣብ ስድራ ቤታዊ ጥርናፈ ፡ፈለማ ጠለብ ቪዛ ኣብ ወኪል ኣውስትርያ ናይቲ ስድራቤት ዝርከብዎ ሃገር ከቅርቡ ይግባእ፡ እዚ ድማ ድሕሪ ሰለስተ ዓመት ምቅባል ዓይነታዊ ሓገዝ ሓለዋ (subsidiary protection) ክፍጸም ኣለዎ፣ ። ብተወሳኺ ፡ናይ መንበሪ፣ ኣታዊ ገንዘብ፣ ናይ ጥዕና ኢንሹራንስ/ውሕስነት ክህልዎም ይግባእ።

ሓበሬታ ብዛዕባ ጥርናፈ ስድራቤት ሓተቲ ዑቅባን ዓይነታዊ ሓገዝ ሓለዋ ዘለዎምን ኣብ ቀይሕ መስቀል      ይርከብ፡        https://www.roteskreuz.at/migration-suchdienst/suchdienst/familie-zusammenfuehrung/

ቆጸራ ንምሓዝ /Make an appointment: https://www.roteskreuz.at/service/kontakt/suchdienst/

ፍሉይ ኩነታት ፣መሰላት፣ ኣገልግሎታትን ሓገዛትን ንስንክልና ዘለዎም ሰባት እንታይ ይመስሉ?

ስንክልና ዘለዎም ሰባት ማለት ናይ ነዊሕ ኣካላዊ፣ስነ ኣእሙራዊ ናይ ብልሒ ምምዝባላት ዘለዎም ኢዮም።እዚ ድማ ዓረቢያ ስንክልና(wheelchair)ተጠቀምትን ካልእ ናይ ምንቅስቃስ ጸገም ዘለዎም ሰባት፣ዓይነ ስውራን፣ጸማማትን፣ ናይ ሓንጎል ጸገም፣ወይ ድማ ማሕበራዊ ጸገም ዘለዎም ሰባት የጠቃልል።

ኩነታት ምእንጋድን መስርሕ ዑቅባን ናይ ስንክልና ዘለዎም ሰባት

ስንክልና ዘለዎም ሰባት ንሓደጋ ዝተቃልዑ እዮም ፡ስለዝኾነ ድማ ብፍሉይ ምስ ኩነታቶም ዝኸይድ ሓለዋ ክግበረሎም ይግባእ።እዚ ማለት ድማ ናይ ምእንጋድ መሰሎም ዝተሓለወ ክኸውን ይግባእ፣ዑቅባ ኣብ ዝሓትሉ እዋን ካብ ናይ ልዕሊ ዕድመ ሓተትቲ ዑቅባ ብዝተፈልየ ኣገባብ ይኸውን።ውሕስነት ስንክልና ዘለዎም ሰባት ቀዳምነት ዝወሃቦ ጉዳይ እዩ።

ኣብ ሓደ ሓደ ኣጋጣሚታት ፡ስንክልና፡ ናይ ስነ ኣእምሮ ጥዕናን ስንክልና ኣእምሮ ኣገዳሲ ውሳኔታ ኣብ ናቶም ዝንባለ ምስ ህይወቶም ዝተኣኣሳሰር ንክገብሩ የጸግሞም።ኣብ ከምዚ ኣጋጣሚታት ብሕጊ ዓቅሞም ድሩት ኪኸውን ይግበር።እዞም ሰባት እዚኦም ሕጋዊ ሞግዚት ክህልዎም ይግባእ። ሕቶ ንጠለብ ዑቅባ ምውሳን እውን የጠቃልል።እዚ ድማ ኣገዳሲ ውሳኔትት ንኽገብሩን ምስ ናቶም ዝንባሌ ዝኸይድ ኣብ ናይ ዑቅባ ውሳኔ መስርሕ ክሳተፉን ኣሎውም ነቶም ስንክልና ዘለዎም ሰባት ብምትካእ ሞግዚት ዓቢ ተራ ኣለዎ።

• ምኽባር መሰል ስንክልና ዘለዎም ሰባት

ሕጋዊ ዓቅሚ ምእጋድ ተነቃፊ ክሳብ ዝኾነ ፡ሓገዝ ዘድልዮም ስንክልና ዘለዎም ሰባት ምስ ዘጋጥሙኻ ሕጋዊ ሓገዛት ክግበረሎም ኣድላይ ምትሕብባር ክንገብር ይግባእ። ብተወሳኺ ማሕበራት ናይ ስንክልና ዘለዎም ሰባት ከምእውን ዘይ መንግስታውያን ማሕበራት ምኽርን ሓገዛትን ዝህባ ኣለዋ ።“Sozialministeriumsservice” ዝተባህለ ማሕበር ድማ ብማሕበራዊ ምንስትሪ ዝተዳለወ ክይኑ ንስንክልና ዘለዎም ሰባት ይጣበቅን ፡ኣሎ ዝበሃል ሕቶታት ድማ መልሲ ይህባ። ኣብዚ መዳይ እዚ ዝነጥፋ ማሕበራት መንግስታውን ዘይመንግስታውን እውን ብብዝሒ ይርከባ ፡ ንኣብነት ንምጥቃስ ፡ ካሪታስ፣ ድያኮኒ ከምእውን ለበንሽልፈ ይበሃላ።

• መሰል ክንክን ጥዕና

ስንክልና ዘለዎ ሰብ ኩነታቱ ኣብ ግምት ዘእተወ መሰልናይ ክንክን ጥዕና ኣለዎ፡እዚ ድማ ን ሓታቲ ዑቅባን ዓለምለኻዊ ሓለዋ ኣብ ኣውስትርያ ዝተዋህቦ ሰብ ብሓደ ይምልከት፣ ንዝያዳ ሓበሬታ ምዕራፍ ጥዕና ተመልከት።

• መሰል ዕድል ትምህርቲ

ዕድመ ምርኩስ ብምግባር ልክዕ  ከም ሓታቲ ዑቅባን ዓለምለኻዊ ዑቅባ ዝተዋህቦ ሰብን  ናይ ትምህርቲ መሰል ኣሎካ።እዚ ማለት ድማ ከ ሓታቲ ዑቅባ ፡ ስንክልና ዘለዎም ህጻናት ናይ መባእታውን ካልኣይን ደረጃ ትምህርቲ መሰል ይህልዎም። ዓለም ለኻዊ ሓለዋ ዝተዋህቡ ስንክልና ዘለዎም ሰባት ከም ናይ ኣውስትርያ ዜጋ መሰላት ትምህርቲ ኣለዎም። ኣብ ኣውስትርያ ፡መባእታዊ ትምህርቲ  ንስንክልና ዘለዎም ህጻናት(6-15 ክልል ዕድመ) ግደታዊ እዩ።ስንክልና ዘለዎም መእሰያትን ህጻናትን መሰላት ናይ ካልኣይ ደረጃ ትምህርትን ዩኒቨርሲቲ ዕድላትን ኣለዎም።መስርሕ ትምህርቲ ንስንክልና ዘለዎም ህጻናትን መንእሰያትን ኣብ መስርሕ ምስትምሃር ብቀጻልነት ብግቡእ ንክመሃሩን ክርድኡን ሓገዝ ይግበረሎም።

• መሰል ስራሕ

ስንክልና ዘለዎም ሰባት መሰል ናይ ስራሕኣብ ኣውስትርያ ኣለዎም፡እዚ ድማ ንሓተትቲ ዑቅባን ዓለም ለኻዊ ዑቅባ ዝተዋህቡ ሰባት የጠቃልል፣ ሕጊ ዝጠልቦ ኩነታት ከማልኡ ድማ ይህልዎም።ስንክልና ዘለዎ ዓለም ለኻዊ ዑቅባ ዝተዋህበ ሰብ እንተኾይኑ መምዘኒታት ስራሕ ንስንክልና ዘለዎም ሰባት ክውከስ ተመራጺ ይኸውን።እዚ ሓበሬታ ድማ ካብ ሕዝባዊ ናይ ዕዮ ኣገልግሎት ፡AMS፡-ስራሕ /ዕዮ ተመልከት/  ፡ወይ ድማ ማሕበራት ስንክልና ዘለዎም ሰባት ይርከብ።

• ሓለዋ ኣንጻር ኣፈላላይ

ኣፈላላይ ንስንክልና ዘለዎም ሰባት ኣብ ኣውስትርያ ብጥብቂ ዝተኸልከለ እዩ።ስንክልና ዘለዎ ሰብ ናይ ኣፈላላይ ኩነት እንተ ኣጋጢምዎ -ማለት ካብ ስንክልና ዘይብሉ ሰብ ብዝተፈልየ መልክዕ እንተደኣ ተራእዩ ሓለዋ ክግበረሉ መሰል ይህልዎ።ኣብ ከምኡ ኣጋጣሚ ናይ ጥርዓን ፋይል ንቤት ጽሕፈት ተጠባባቂ ማሕበር ንስንክልና ዘለዎም ሰባት ክኸፍት ይኽእል፡ ሓለዋ ኣንጻር ኣፈልላይ/፡ ወይ ድማ ኣብ ከባቢኡ ዝርከብ ማሕበር ስንክልና ዘለዎም ሰባት ክውከስ ይግባእ።እንተኾነ ግን ፡ኣብ ግምት ክኣቱ ዘለዎ ጉዳይ ንቋንቋኻ ክትርጉሙ ዝኽእሉ ተርጎምቲ ብቀሊሉ ክርከቡ ኣጸጋሚ እዩ።ኣብዚ ኩነት እዚ ቋንቋኻን ቋንቋ ጀርመን ዝርዳእ ሰብ ክትረክብ ዝሓሸ ይኸውን፡ 

ግዳይ ንግዲ ደቂ ሰብ እንተኾይነ እንታይ ይገብር?

ንግዲ ደቂ ሰብ እንታይ ማለት እዩ?

ግዳያት ንግዲ ወዲ ሰብ ዝኾኑ ሰባት ማለት ሰባት ኣብ ትሕቲ ቁጽጽር ናይ ካልኦት ብምዃን ካብ ድሌቶም ወጻኢ ክምዝመዝዙን፣ኣብ ዘይደለይዎ ስራሕ ክዋፈሩን፣ብዘይ ዝኾነ ክፍሊት ክሰርሑ ክግደዱን ማለት እዩ።

ግዳያት ክስልጥኑን ኣብ ገለ ኣጋጣሚ ውን ክሽየጡን ይኽእሉ ፣እዚ ድማ ምብ ፈላጢኦም፣ ቤተ ዘመድ፣ ወይ ድማ ገበነኛ ጉጅለታት ይኸውን።ሓደ ሓደ እዋን ውን ጹቡቅ ክፍሊት ዘለዎ ክንረኽበልኩም ብምባል ናይ ሓሶት መብጽዓ ይወሃቦም።መብዛሕትኡ እዋን ካብ ሃገር ናብ ሃገር ይንቀሳቀሱ ወይ ውን ካብ ሩሑቅ ገጠራትን ከተማታትን። ነጋዶ ድቂ ሰብ ነቶም ግዳያት ሙሉእ ብሙሉእ ቁጽጽር የእትውዎም፣ የገድድዎም፣ ይጨውዮም፣የታልልዎም። ገንዘባዊ ዓቅሞምን ወረቀት መንነቶምን ይውሰዶም ምኽኒያቱ ምሉእ ብ ምሉእ ኣብ ትሕቲ ቶም ነጋዶ ደቂ ሰብ ን ክኾኑ ማለት እዩ።

ግዳያት ኣካላዊ ፣ጾታዊ ፣ስነ ኣእሙራዊ ኣመጽ የጋጥሞም፡ኣብ ገለ ኣጋጣሚ `ውን ዘደንዝዝ መድሃኒት ብምሃብ ኣብ ትሕቲ ቁጽጽር ይእትዉ።ነጋዶ ደቂ ሰብ ንግዳያት ይምዝምዝዎም፣ናብ ካልኦት ድማ የሰጋግርዎም ፡እዚ ድማ ን ጉዱድ ስራሕ፣ ምንዝርና፣ካልእ ናይ ገበን ንጥፈታት ብዘይ ናቶምድሌት ከዋፍርዎም ይኽእሉ።

ኣብ ሓደጋ ዘሎ መን እዩ?

ደቀንስትዮን ህጻናትን ብፍላይ ድማ ኣላይ ዘይብሎም ህጻናት ኣብ ዝለዓለ ስግኣት ን ንግዲ ደቂ ሰብ ይርከቡ፡እንተኾነ ግን ደቂ ተባዕትዮ `ውን ንግዱድ ስራሕ ክምዝመዙ ተኽእሎታት ኣሎ።

ዝኾነ ሰብ ግዳይ ናይ ንግዲ ደቂ ሰብ ክኸውን ይኽእል።እዚ ድማ ኣብ ግዜ ጉዕዞ ፣ኣብ ዝበጽሖ መወዳእታ ሃገር ውን ከጋጥሞ ይኽእል።ስለዝኾነ ድማ ዝኾነ ሰብ ሓገዝ ናይ ትራንስፖርት ኣብ ዝህበሉ ግዜ ፣ዶብ ኣብ ዝሰግሩሉ ግዜ ስራሕ ክረኽበልካ ብ ዝብል ምስምስ ግዳያት ክኸውን ይኽእል።ወላ`ውን እቲ ሰብ ናይ ቀረባ በተ ሰብ ይኹን ልዑል ጥንቃቀ ኣድላይ ይኸውን ፡ምኽንያቱ ኣብ መብዛሕትኡ ኣጋጣሚ ብናይ ቀረባ ሰቦም ዝተጨውዩ ውሑዳት ኣይኮኑን።

ንግዳያት ንግዲ ደቂ ሰብ መስርሕ ዑቅባን ናይ ኣቀባብላ ኩነታትን ከመይ ይመስል?

ኣብ መስርሕ ዑቅባ ግዳያት ንግዲ ደቂ ሰብ ብፍሉይ ተጠቃዕቲ ምዃኖም ይእመነሎም። መሰል ናይ ፍሉይ ሓገዝን ሓለዋን ድማ ካብ ግዜ ግድያት ንግዲ ደቂ ሰብ ምዃኖም ዝተለለይሉ እዋን ይህልዎም።

ኣብ ኣውስትርያ ፍሉይ ሓይሊ ንምክልኻል ንግዲ ደቂ ሰብ ኣሎ። ነዚ ተበግሶ ናይ ሓለዋ ዘካይዱ ኣካላት ድማ ኣባላት ፖሊስ፣ ዞባዊ ምንስትሪታት፣ ሰብኣዊ ማእከላት፣ ዞባዊ መንግስቲ፣ ሲቪካውያን ማሕበራት፣  ብሓባር ኣብ መላእ ግዝኣት ኣውስትርያ ይሰርሑ።

ግዳያት ንግዲ ደቂ ሰብ ምዃኖም ምስተለለዩ፡  ውሑስ ቦታ ይግበረሎም ፣ ከምእውን ሕክምናዊ፣ ስነኣእምራዊ፣ ሕጋውን ሓገዛት ይግበረሎም ኣብዚ መዳይ ዝንቀሳቀሱ ትካላት ድማ ፡ኣባላት ፖሊስ፣ ኣባላት መዕረፊ ማእከል፣ ዓለም ለኻውያን ማሕበራት፡ ከም ላዕለዋይ ኮምሽን ስደተኛታት ሕቡራት ሃገራት ፣ቀይሕ መስቀል፣ትካል ህጻናት ሕቡራት ሃገራት ወይ ድማ ካልኦት ሲቪካዊ ማሕበራት ኣብ ውሽጢ እቲ ማእከል ወይውን ኣብ ሜዳ ዝሰርሑን እዮም።ማሕበር ምትእትታው ንግዳያት ንግዲ ደቂ ሰብ ደቀንስትዮ፡ (LEFÖ-IB)  ድማ ሓላፍነት ግዳያት ደቀንስትዮ ይወስድ።ናይ ደቂ ተባዕትዮ ማእከል ጥዕና ሜን ቪያ MEN VIA ድማ ሓላፍነት ናይ ግድያት ደቂ ተባዕትዮ ይወስድ።

መደብ ሓለዋ ንግዳያት ንግዲ ደቂ ሰብ

ወጻእተኛታት ግዳያት ደቂ ሰብ ኣብ ውሑስ መኣንገዲ ክጸንሑ መሰል ኣለዎም።ብተወሳኺ እቲ ዝተዳለወሎም መደብ ናይ ሓለዋኣብ ውሽጢ 60 መዓልታት ክቅበሉ ከምዝደልዩን ክውሰኑ ይግባእ።

እዚ ከምዚ ኢሉ እንከሎ ድማ ብኣስገዳድ ክጥረዙ ኣይክእሉን።ኣብዚ እዋን ዚ እቲ ሰብ ክስጎግ ኣይኽእልን።ኣብ መደብ ሓለዋ ምስታፍ ድማ ወለንታዊ እዩ።ብዛዕባ እቲ መደብ፣ ዝህሉ ሓገዛት ን ኩነታት ብዝርደኦ ቋንቋ ምድላው እቲ ግዳይ ሓበሬታ ይወሃቦ።ብዘይ ናቲ ግዳይ ስምምዕ ዝኾነ ውሳኔ ብዛዕብኡ ክውሰን ኣይግባእን።

ግዳይ ኣብ መደብ ናይ ሓለዋ ፕሮግራም ክኣቱ ፍቃደኛ እንተኾይኑ ናይ ሓደ ዓመት መንበሪ ፍቃድ ይወሃቦ፡ እቲ መንበሪ ካብኡ ንላዕሊ ክኸውን ይኽእል።

ግዳይ ንግዲ ደቂ ሰብ  ወላውን ምስ ፖሊስ ወይ ውን ምስ ናይ ሕጊ ኣካል ኣይተሓባበር መሰል ሓገዛትን ደገፍን ኣለዎ።መንነትን ሓበሬታ ናይ ግዳይ ድማ ብ ሚስጥር ይተሓዝ።ብነጋዶ ደቂ ሰብ ተገዲዶም ዝገበርዎ ገበናት ድማ ክቅጽዑን ክጭቆኑን የብሎምን።

ግዳይ ናይ ንግዲ ደቂ ሰብ ህጻን እንተኾይኑ ድማ ተወሳኺ ስጉምትታት ንክትግበሩ ኣብ ግምት ይኣትዉ።ሕጋዊ ሞግዚት ብ ስድራቤታዊ ሓላፍነት ዝዋሳእ ይምዘዝ።ሕጋዊ ሞግዚት ድማ ኩሎም ውሳኔታት ንረብሓ ናይቲ ሕጻን ከምዝተወሰኑ ከረጋግጽ ይግባእ።ብኩሉ መዳያት ናይቲ ሕጻን ድሌት ንዝሚልከቶም ክሕብርን ከማኽርን ይግባእ።

ግዳይ ናይ ንግዲ ደቂ ሰብ ን ዓለምለኻዊ ሓለዋ ዑቅባ ከቅርብ መሰል ኣለዎ።ናብ ጭቆና ፣ ሞት፣ ስቅያት፣ ኢሰብኣዊ ኣተሓሕዛ ዘለዎ ሃገር እውን ክምለስ ኣይኽእልን።

እንተደኣ ግደያት ናብ ትውልዲ ሃገሩ ክምለስ ወሲኑ/ና ውሕስነት ናይ ምምላስ ክረጋገጽ ይግባእ።

ካብ ስቅያት ዝደሓንኩ እንተኾይነ እንታይ ዓይነት ሓገዛት ክረክብ ይኽእል?

ስቅያት እንታይ ማለት እዩ?

ስቅያት ክልኩልን ካብቶም ቀንዲ ግህሰት ሰብኣዊ መሰላትን እዩ።ስቅያት ኮነ ኢልካ ዝግበር ናይ ስነኣእምሮን ኣካላውን ስቅያት ኮይኑ ብናይ ሃገር ወይ ድማ መንግስቲ ብዓል ስልጣን ንዝተወሰነ ዕላማ ዝፍጸም እዩ።

ኣካላዊ ስቅያት ብመልክዕ ብርቱዕ ማህረምቲ፣አለክትሪክ ምንፍጥፋጥ፣ምቅጻል፣ምምካን፣ጾታዊ ኣመጽ፣ዓፈናን ካልእን የጠቃልል።እቲ ልሙድ ናይ ስነ ኣእምሮ ስቅያት ድማ ውርደት፣ተነጽሎ፣ምቅንጻልን ወይ `ውን ሙቅራጽ፣ምፍርራሕ ፣ከምእውን ናይ ካሎት ስቅያት ምዕዛብ ዛመሰሉን ኢዮም።

ነቲ ስቅያት ዝፍጽሙ ኣካላት ኣብ መብዛሕትኡ ኣጋጣሚታት ድማ ኣባላት ፖሊስ፣ሓለውቲ ቤጥ ማእሰርትን፣ወታሃደራዊ ሓይልታትንሰበስልጣን መንግስትን እዮም።ኣብ ገለ ኣጋጣሚታት `ውን እቶም ኣካየድቲ ናይቲ ስቅያት ሰብ ሞያ ጥዕና፣ዶካትር፣ኣለይቲ ሕሙማትወይ ድማ እሱራት ብጾት ብድፍኢትን ትእዛዝን ሓለፍቲ ክኸውን ይኽእል።

ኩነታት ምእንጋድን መስርሕ ዑቅባን ንግዳያት ንግዳያት ስቅያት

ካብ ስቅያት ዝደሓኑ ንሓደጋ ዝተቃልዑን ሓለዋ ክግበረሎም ድሌታቶም ክማላእን ይግባእ።ካብ ስቅያት ምድሓን ዓለምለኻዊ ሓለዋ ከውህብ ይኽእል። ብመሰረት ሕጊ ኣውስትርያ፡ ኣብ ሕቶ ጠለብ ዑቅባ ንካብ ስቅያት ዝደሓኑ፣ካብ ጾታዊ ኣመጽ፣ከምእውን ካልኦት ዓይነት ስነኣእምርሮ ፣ኣካላዊ፣ጾታዊ ዓመጽ፣ ኣድላይ ሓገዛት እንተዘየልዮም ናይ ዶብን ዝተቀላጠፈ መስርሕ ኣይጥቀምን እዩ።ኣብ ኣውስትርያ ዑቅባ ንምሕታት (ብመልክዕ ጾታ ክካየድ ይኽእል፡ወዲተባዕታይ/ጓል ኣንስተይቲ ፖሊስ ምስ ወዲተባዕታይ/ጓል ኣንስተይቲ፡ ሓታቲ ክኸውን ይኽእል)፣ ውልቃዊ ሓበሬታኻ/ኺ ይምዝገብ (ኣሰር ኣጻብዕቲ፣ ስእሊ፣ ወዘተ)፣ ከምእውን እቲ ቀዳማይ ቃለ መሕትት ብፖሊስ ይካየድ። ድሕሪ እቲ ቀዳማይ ቃለ መሕትት ድማ ሕቶ ጠለብ ዑቅባ ጀሚርካ/ኪ ይበሃል። ፈደራላዊ ቤት ጽሕፈት ስደተኛታት (Bundesamt fur asylwesen/BFA)፡ ቀጺሉ ኣየናይ መሰረታዊ ክንክን ዝሓቆፈ ማእከል መቀበሊ ስደተኛታት ከምእትኸይድ ይውስን ።እዚ ከምዚሉ ከሎ BFA ኣየነይቲ ናይ ኣውሮፓ ሃገር (ኣውስትርያ ወይ ካልእ ናይ ኣውሮፓ ሃገር)  ጠለብ ዑቅባኻ (ብመሰረት ስምምዕ ዳብሊን ) ከምእትወስድ የጻርን ይመምን።ኣውስትርያ እተዘይኮይና ወይ ናብታ ፈለማ ዝኣተኻላ ሃገር ወይ ድማ ናብ ሃገርካ ይመልሰካ። እንተደኣ ሓላፍነት ናይ ሖ ዑቅባ ኣውስትርያ ትወስድ ኮይና ግን BFA እቲ መቲ መስርሕ ዑቅባ ይግምግምን ይውስንን። እቲ ድማ ተወሳኺ ቃለ መሕትት ብምክያድን ካልእን ይኸውን። ቀጺሉ እንታይ ዓይነት ደረጃ ዑቅባ ይወሃበካ ይውስን ፡ ዓይነታዊ ሓገዝ ሓለዋ ወይ ድማ ዓለምለኻዊ ሓለዋ ይኸውን።  ኣብዚ ክፍለጥ እቲ መስርሕ ካብ ዝጅምር ክሳብ ዝውዳእ ፡ ሕጋዊ ሓገዛትን ምኽርን ዕድል ይህልወካ (ናይ ባዕልኻ ወይ ድማ BFA ዝመዘዞ ይኸውን )።

ኣብ ግብሪ ናብ ኣውስትርያ ክትኣቱ ማለት ከም ቀዳመይቲ ናይ ሕብረት ኣውሮፓ ሃገር ብነፋሪት ክትመጽእ ኣለካ ፡ ስለዝኾነ ድማ መስርሕ ናይ መዕርፎ ነፈርቲ ዶብ ይረኣ።ናይ ብቀሊሉ ተጠቃዕቲ ሰባት፣ ግዳያት ስቅያት ወይ ጭቆና፣ ኣላይ ዘይብሎም ህጻናት ሕቶ ጠለብ ዑቅባ ግን ኣብ መስርሕ ናይ መዕርፎ ነፈርቲ ዶብ ኣይኣቱን፡ ምንም እኳ ሓደ ሓደ ግዜ ንጸጥታዊ ምኽንያት ተባሂሉ እንተተፈጸመ ኣብ ካልእ ኣጋጣሚታት ግን ኣይካየድን እዩ።

ንዝያዳ ሓበሬታ እዚ ዝስዕብ ተመልከት፡

https፡//www.caritas.at/hilfe-beratung/migrantinnen-fluechtlinge/faqs-zum-thema-flucht-und-asyl/faqs-refugees-and-asylum/ 

ካብ ስቅያት ዝደሓኑ ምቹእ ናይ ምቅባል/መዕረፊ ኩነታት መሰል ኣለዎም።እዚ ማለት ድማ ሙሉእ ቀረብ ናይ ሕክምናዊ፣ናይ ስነኣእምሮ ተሃድሶ ኣገልግሎት ናይ ሕጊ ሓገዝ ፡ብመሰረት ውልቃዊ ድሌታቶም ክህልዎም ይግባእ፡ ኣብ ኣውስትርያ ከም ሉሙድ እዚ ዓይነት ሓገዛት ካብ ዘይ መንግስታውያን ማሕበራት ይርከብ። ሊንክ ናብ ሕማያት

ኣብ ገለ ኣጋጣሚታት ድማ  ናይ ካብ ዝደሓነ ሰብ ጸብጻብ ሕክምናን ስነኣእምሮ ሓገዛት ን ናይ ዑቅባ መስርሕ ን ምቅልጣፍ ይድመር።እዚ ጸብጻባት ከም ሰነድን መረጋገጽን ናይ ኣካላዊ፣ ስነኣእምሮ ስቅያትን ናይቲ ካብ ስቅያት ዝደሓነ ውጺኢት ይኸውን።ብ ክኢላታት ይጻሓፍ ፡ብ ልምዲ ናይ ስነኣእምሮ፣ዶካትር ሕክምናን ይኸውን።ነቲ ጸብጻብ ን ምቅራብ ናይ ሓታቲ ዑቅባ ሙሉእ ደገፍን ስምምዕን ክህሉ ይግባእ።

ፍሉይ ኩነታትን፣ መሰላትን፣ ኣገልግሎታትን፣ ሓገዛትን  ንLGBTI እንታይ ይመስል?

LGBTIQ

LGBTIQ ማለት ለስቢያን፣ግብረሰዶማዊ፣ክልተጾታዊ፣ጾታዝቀየረ፣ኢንተርሰክስ ሰባት(LGBTIQ)ማለት እዩ።

ኩነታት መዕረፊ ማእከል ናይ LGBTIQ  ሰባት

LGBTIQ ሰባት ፍሉይ መዕረፊ ቦታን /ባይታ ን ዓለምለኻዊ ዑቅባ ኣለዎም።ናይ ኣውስትርያ ሕጊ ጾታዊ ሌላ ዘለዎም ሰባት ዓለምለኻዊ ዑቅባ ብፍሉይ ውሕስነትን ኣብ መቀበሊ ማእከልን መስርሕ ዑቅባን ይህብ። እንተኾነ ግን፡ ኣብ ኣውስትርያ፡  ኣብ ግብሪ ንክፍጸም ወይ ክትግበር ኣዝዩ ከቢድ እዩ።

ሓለዋ ኣንጻር ኣፈላላይ

ኣፈላላይ ብሰንኪ ጾታዊ ሌላ ብሕጊ ኣውስትርያ ዝተኸልከለ እዩ።ዓለምለኻዊ ዑቅባ ዝተዋህበካ  እንተኾንካ ካብ ናይ LGBTIQ ማሕበራት ሓገዝ ክትሓትት ትኽእል። ገለ ካብኣቶም ናይ ሕጊ ሓገዛትን ስነ ኣእሙራዊ ምኽርን ይህቡ፡

https://www.gayinvienna.com/location/queer-base-     lgbtiq-refugees

https://queerbase.at/

 ገለ ካብዞም ማሕበራት ሕጋውን ስነኣእምራውን ሓገዛት ይህቡ፡ ብተፈላለዩ ቋንቋታት ድማ ይኸውን። እንተኾነ ግን ቋንቋኻ ዝርዳእ ምርካብ ከቢድን ግዜ ዝወስድን እዩ። ኣብ ገለ ኣጋጣምታት እውን ፈጺሙ ኣይርከብን።